Op 1 juni werd voor de derde keer het Trashlesstival gehouden: een festivalletje waarbij alles draait om zwerfafval en het opruimen daarvan. Dit jaar vond het voor de tweede keer plaats op het terrein van duurzame hotspot De Ceuvel in Amsterdam-Noord. Je begrijpt dat ik als notoir trashhunter een keer met eigen ogen wilde zien dat er inderdaad mensen zijn die net als ik een dopamine-shot krijgen van het oprapen van plastic flesjes uit de bosjes of de goot, dus ging ik erheen!
Zomer bij De Ceuvel
Met een rood hoofd parkeer ik mijn fiets voor de poort van De Ceuvel. Hoewel de meteorologische zomer vandaag pas van start gaat, ziet de zon blijkbaar geen noodzaak in een rustige opbouw van het gloednieuwe seizoen: hij vliegt er meteen met volle vaart in. Ook op het terrein van de duurzame hotspot, is het één groot zomers tafereel. Rokjes, hemdjes, zonnehoeden en tafels vol verfrissende glazen Gulpener. Wanneer ik een bekende zie zitten, is de verleiding dan ook groot om aan te schuiven en ook een ‘vaasje’ te bestellen, maar… ik kom hier natuurlijk niet om te chillen, ik ben hier om mijn handjes te laten wapperen.
Trashless Earth
Want waar ben ik? Bij de derde editie van het Trashlesstival, een initiatief van Trashless Earth. Het platform, opgezet door Rosa Leijdekkers heeft als doel mensen te verenigen om samen zwerfafval op te ruimen. Dit om de simpele reden dat het volgens haar gewoon leuker, gezelliger en minder gênant is om sámen blikjes Heineken en Red Bull uit de berm vissen dan in je eentje. Het doel van Leijdekkers, die overigens ook een aantal Plastic Attacks (acties tegen plastic in supermarkten) in Amsterdam organiseerde, is om Trashless Earth tot een wereldwijd begrip te maken. Zodat het niet alleen in onze hoofdstad, maar over de gehele aardbol normaal wordt om groepsgewijs zelf de handen uit de mouwen te steken.
Kano
Ondertussen sta ik bij de info-tafel van het festival. Een dame legt uit dat ik straks een vuilniszak en een grijper kan pakken en zelf mag kijken of ik liever te voet door de buurt wil struinen of dat ik met een kano het water op ga. Als ik dat beslist heb, moet ik ‘Cupido’ aanklampen. Dit is een dame, herkenbaar aan een groot hart in haar handen, die voor mij een date zal zoeken waarmee ik de bosjes of de kano in kan voor een gezamenlijke queeste naar zwerfafval. Nu moet ik zeggen dat rond peddelen op het water mij met dit weer zeker aanspreekt, maar omdat ik nog nooit gekanood heb en geen zin heb in een nat pak (ik ga van hieruit naar een etentje), kies ik toch maar voor de veiligste weg.
Sing-along met de Plastic Song
Maar voor ik Cupido aan haar vestje kan trekken, worden we verzocht om ons te verzamelen in de barak van het Metabolic Lab voor een presentatie van Rosa. Zij vertelt over het ontstaan van Trashless Earth en waar ze met het platform heen wil (de wereld over dus). Ietwat onalledaags voor een presentatie, pakt zij tot tweemaal toe haar akoestische gitaar en illustreert zij de dramatiek van vervuilde rivieren en kustlijnen doormiddel van een zelfgeschreven lied. Bij het nummer The Plastic Song, vraagt ze de aanwezigen zelfs het refrein mee te zingen. Gezien het overzichtelijk op groot scherm geprojecteerd wordt, duurt het niet lang eer het gezang rondom mij losbarst en ik mij bevind in een heuse, onverwachte Sing-Along.
Evgeniy
En nu met de handen uit de mouwen dan maar! Cupido heeft niet lang nodig om raak te schieten, want binnen een paar minuten sta ik oog in oog met Evgeniy, een dertigjarige IT’er uit Rusland die sinds twee maanden in Amsterdam woont. Wanneer wij als duo met vuilniszakken en grijpers de wijk ingaan, heeft hij er al een toer opzitten. Evgeniy kreeg het het opruim-virus te pakken toen hij eens rondkeek in het buurtje van zijn nieuwe huis. Al die rotzooi irriteerde hem zo dat hij besloot een rondje te gaan maken met een vuilniszak in zijn hand. Iets wat hij in zijn geboorteland overigens nooit deed. 'In Rusland houden ze niet van mensen die afwijken van de rest. Als je zwerfvuil opruimt van de straat dan vinden mensen dat vreemd gedrag. Ze worden dan agressief tegen je.
Waarom? Daarom.
Evgeniy vindt het fijn dat mensen in Nederland niet raar opkijken als hij bukt om een blikje op te pakken. ‘Mensen steken juist hun duim naar me op en zeggen dat ik goed werk doe. Ze vragen soms wel waaróm ik het doe, maar dan leg ik gewoon uit dat ik me stoor aan de troep om me heen en dat ik er iets aan wil doen’ Ook hier bij de Buiksloterham duurt het niet lang eer we onze eerste lof ontvangen. Een grijze man op een hysterisch, met plastic bloemen versierde fiets steekt zijn hand op en roept uitbundig: ‘Dankjewel!’ Zo, dit geeft de burger moed. Onderwijl sigarettenpeuken van tussen de straatstenen plukkend vertellen we elkaar over onze persoonlijke trashhunts en zijn we duidelijk allebei opgetogen over het feit eindelijk iemand te treffen met dezelfde ‘afwijking’. Eindelijk herkenning!
‘Ik buk alleen voor zwerfvuil’
Evgeniy is duidelijk een fanatiekeling. Een plastic flesje in het water: hij stuift er op af. Ook als hij opeens meters lager een grote, gele Jumbo-boodschappentas spot, denkt hij geen seconde na en vliegt hij erheen. De tas blijkt loodzwaar en vol te zitten met boeken en speelgoed. Toch tilt hij hem -met gevaar voor een valpartij in het water- omhoog. ‘Hé,’ zegt hij opeens en houdt een muntstuk van vijf cent omhoog. In eenzelfde beweging legt hij het op een afwateringsdeksel. ‘Geld neem ik nooit mee, want dat is niet van mij. Ik neem alleen afval mee. Wie weet,… misschien heeft iemand dit muntstuk nog nodig.’ Op mijn vraag of hij een briefje van vijf ook zou laten liggen, reageert hij resoluut: ‘de enige juiste manier om geld te krijgen is om het te verdienen.’ Bijzondere jongen.
Catch of the day
Na zo’n anderhalf uur in de volle zon met onze grijpers in de weer te zijn geweest ('grijper' en 'zwerfvuil' waren volgens Evgeniy een van de eerste Nederlandse woorden die hij leerde), gaan we met onze buit terug richting De Ceuvel. Voor we onze zakken inleveren, vraag ik een van de dames achter de info-tafel een foto van ons tweeën te maken. Trots poseren we met onze catch of the day. ‘Niet oprapen, hoor!’ roept een dame van de organisatie opeens wijzend op een Red Bull-blikje op de grond. ‘Dat wordt een parcours!' Want ja: zometeen maakt een danser een voorstelling met afval. En ook staat er nog een knutselsessie met afval op het programma. Maar zoals ik al eerder schreef : op míjn programma staat er een etentje, dus zeg ik tabee en trap mijn fiets weer richting de pont. Het is waar: helpen je stad schoon te houden is leuk, maar samen eigenlijk wel het allerleukst!
Ook samen je buurt aanpakken? Kijk op de site van Trashless Earth voor acties en trashdates.
