Afval scheiden, ik ben er dol op! Niets ordent de chaos mijn hoofd zoals een rondje langs de papier-, glas- en plastic bak. Helaas heb ik soms ook soorten afval die ik níet eenvoudigweg kwijt kan in een straatcontainer. Dingen waarvoor ik zelfs hélemaal naar een afvalpunt aan de rand van de stad moet reizen. Waarom wordt het mij als brave burger zo ingewikkeld gemaakt? En wat doen ze eigenlijk allemaal op zo’n afvalpunt? Wat zamelen ze in? Wordt alles gerecycled of gaat het meeste de verbrandingsoven in? Kortom: honderdduizend vragen en dus tijd om eens een kijkje te gaan nemen!
Waar moet ik heen met mijn verfblikken?
Al jaren is mijn balkonkast een vergaarbak van verroeste verfblikken. Ik wil er graag vanaf, maar de vraag is: waar kan ik ze heen brengen? Tot 2017 snorde er nog geregeld een chemocar door de buurt, maar sinds ook die uit het Amsterdamse straatbeeld verdwenen is, weet ik me eigenlijk geen raad met mijn zogeheten klein chemisch afval. Of goed, ik wéét het wel, maar eerlijk gezegd heb ik bar weinig zin om naar een van de zes afvalpunten ver buiten het centrum te gaan. Ik mag misschien dan wel bekend staan als dat malle vrouwtje dat overal blikjes en flesjes van tussen de struiken plukt, maar om nu zwaar beladen, meer dan een half uur met tram én metro te reizen om de brave burger uit te hangen, gaat zelfs míj iets te ver. Toch maak ik vandaag een uitzondering. Ik heb namelijk besloten om een blog te schrijven over het afvalpunt aan de Henk Sneevlietweg en om er nou met lege handen heen te gaan, past niet echt bij mijn efficiënte natuur. Oftewel: blikken in de rugzak en de tram in. Op naar Nieuw West!
Op de koffie bij het Afval Energie Bedrijf
Het is rond twee uur als ik het terrein van het AEB (Afval Energie Bedrijf)*, vlakbij het metrostation op wandel. Hoewel er niks anders te zien is dan containers met afval, zorgt de zon vandaag toch voor een vrolijk plaatje. Danish Bhugwansing, coördinator van alle afvalpunten in de stad én de man die mij vandaag een rondleiding zal geven, loopt me tegemoet. Op zijn vraag of ik koffie wil, houd ik mijn rugzak omhoog: eerst mijn verfblikken lozen! Nadat ik het op het terrein verplichte oranje hesje heb aangetrokken, brengt Danish
me naar het klein chemisch afval depot waar ik ze neer mag zetten. Als ik vraag wat er met mijn blikken gebeuren zal, legt hij uit dat de verf op basis van water een gewone verbrandingsoven ingaat en dat die op basis van olie verbrandt wordt in een speciale draaitrommel oven met een extra hoge temperatuur. Hierdoor zullen alle giftige stoffen in de verf vernietigd worden. Het eerste interessante weetje van de toer is binnen, doch eerst... koffie!
Bezuinigingen
Terwijl Danish een cappuccino uit de automaat tovert, gooi ik mijn meest brandende vraag op tafel: waarom is de chemokar weg? En waarom moet ik als inwoner van de binnenstad een half uur met het ov te reizen om wat verroeste verfblikken te kunnen dumpen? Danish’ antwoord is simpel: bezuinigingen! De chemokar was te kostelijk en zo’n afvalpunt als dit in het centrum plaatsen is door de absurd dure grond onbetaalbaar. Wel zegt hij dat het Circulair Innovatie Centrum (CIC) bezig is met de ontwikkeling van mobiele recyclepunten. Gezien de inzameling van klein chemisch afval bepaalde regelgeving met zich meebrengt, ziet het er voorlopig niet naar uit dat dit de plek wordt waar we heen kunnen met onze verfresten, wasbenzine en afgewerkte motorolie. Helaas…
In de goede bak
Zoals ik al schreef, staat het terrein van van het AEB vol met containers. In elke container liggen weer andere producten/materialen. Zo staan er bijvoorbeeld containers voor tuinafval, rubber banden, ijzer, hout, elektrische apparaten en nog veel meer. Volgens Danish zijn er binnen het AEB momenteel dertig afvalstromen die verwerkt worden door twintig verschillende bedrijven. Elk product of materiaal dat gescheiden wordt ingezameld, wordt verwerkt tot iets anders. Om alles zo goed mogelijk te kunnen recyclen, is belangrijk dat de bezoekers om te beginnen hun spullen in de juiste bak gooien. Hoewel negentig procent van de bezoekers dit doet, gebeurt het volgens Danish ook wel eens dat mensen zo snel mogelijk van iets af willen en het dan maar in een willekeurige bak gooien. Vervelend, want als een verwerker bijvoorbeeld bouwafval komt ophalen, wil hij natuurlijk niet dat er nog ander materiaal tussen zit.
In de bak = afval
Als ik in de bak voor het bouwafval kijk, begrijp ik wat Danish bedoelt. Naast de verwachte stukken puin zie ik ook een plastic fles, een krant en nog meer dingen die niet in de bak thuis horen. Soms komen mensen ook met spullen die nog prima in orde zijn. Voor die dingen is er de kringloopcontainer. Regelmatig komen vrijwilligers van diverse kringloopwinkels in de stad hier even kijken of er nog wat bruikbaars voor in de zaak ligt. Snuisteren in de andere containers is echter niet toegestaan. Ook niet door de werknemers van het AEB zelf. Ligt er bijvoorbeeld een puntgave flatscreen in de bak voor elektrische apparaten dan mag hij er niet uit gehaald worden voor hergebruik. Hij moet dan persé behandeld worden als afval.
De medewerkers van het afvalpunt helpen bezoekers normaliter met het deponeren van de spullen en het materiaal in de juiste bakken, maar op drukke dagen is dat nu eenmaal wat lastiger.
Álles wordt gerecycled
Als ik al die verschillende containers zie, vraag ik me af wat er in hemelsnaam allemaal van de materialen gemaakt wordt. Danish kan het me precies vertellen. Zo legt hij uit dat het piepschuim gebruikt wordt als isolatiemateriaal in de bouw, het groenafval wordt compost of energie in de biomassa centrale, schoon puin wordt cement, het gips nieuw gips en het hout (afhankelijk van de kwaliteit) spaanplaat of biomassa. Ook vertelt hij dat er soms ook materialen apart gehouden worden voor bedrijfjes die iets willen maken van gerecycled materiaal zoals de rubberen banden die gebruikt worden voor het maken van tassen. Op mijn vraag of het plastic verpakkingsmateriaal -zoals veel cynici vermoeden- niet stiekem de verbrandingsoven in gekieperd wordt, reageert Danish resoluut: ‘met uitzondering van de inhoud van de straatveeg karretjes en asbest wordt álles wat hier wordt ingezameld gerecycled!’
Circulaire Economie
Als ik Danish vraag binnen welke termijn we een volledig circulaire economie zullen hebben, antwoordt hij dat het volgens hem toch wel een jaartje of dertig zal duren. Een voorwaarde is dat er veel sturing vanuit de overheid komt en dat iedereen in de keten meewerkt. Tijdens het productieproces zal voortaan ook al rekening gehouden moeten worden met het feit dat de grondstoffen ooit hergebruikt gaan worden. ‘Een krukje bestaat soms uit drie verschillende soorten plastic. Dit maakt het erg lastig om te recyclen. Of denk aan een bank die van hout, stof en metaal gemaakt is: zo’n ding moet eerst helemaal uit elkaar gehaald worden om de grondstoffen te kunnen hergebruiken. Er moet in feite bij het ontwerp al over nagedacht worden en op dit moment gebeurt dat helaas nog niet zo veel.’
Terwijl ik met mijn lege rugzak weer terug loop naar de metro heb ik een dubbel gevoel. Ten eerste ben ik blij dat er veel meer met afval gedaan wordt dan ik voorheen gedacht had, maar aan de andere kant vind ik het erg jammer dat je als inwoner van deze stad zoveel toeren uit moet halen om ervoor te zorgen dat je afval op de juiste plek terecht komt. Dus kom op, Gemeente Amsterdam: maak het je brave, groene burgers eens wat makkelijker zodat we allemaal gemotiveerd worden en blijven om ons afval goed te scheiden!
(Als particulier én inwoner van Amsterdam is het inleveren van je gescheiden afval bij het AEB gratis. De kosten zijn namelijk inbegrepen bij de jaarlijkse afvalstoffenheffing. Bedrijven moeten wel betalen. Om deze reden kan er dus gevraagd worden naar je legitimatie)
* Het afvalpunt zal binnenkort in handen komen van Gemeente Amsterdam.